Επιστημονικά υπεύθυνος:
Γιώργος Δ. Μπαλαμώτης (PhD, MSc)
«Το εν λόγω επιμορφωτικό πρόγραμμα έχει διάρκεια πενήντα δύο (52) ωρών και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των αρχών της συνδυαστικής μάθησης (blended learning), δηλαδή περιλαμβάνει σεμινάρια δια ζώσης διδασκαλίας διάρκειας 24 ωρών και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης διάρκειας 28 ωρών. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιείται ανά έτος σε ομάδες εκπαιδευτικών που δεν υπερβαίνουν τον αριθμό των 25 ατόμων ανά ομάδα, αρχής γενομένης από το σχολικό έτος 2018-19».
Φ1* ΦΑΚΕΛΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΠΡΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ» ΦΟΡΕΑΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ ΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ 6ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΤΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ Γιώργος Δ. Μπαλαμώτης[1] Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ70) 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής, με έδρα τον Πειραιά 1.1 Το πρόγραμμα εντάσσεται σε Σχέδιο Εκπαίδευσης Ανθρώπινου Δυναμικού: ΝΑΙ □ ΟΧΙ √ Εάν ΝΑΙ, επισυνάψτε το Σχέδιο Εκπαίδευσης 1.2 Το πρόγραμμα προκύπτει από ανίχνευση εκπαιδευτικών αναγκών ΝΑΙ √ ΟΧΙ □ Εάν ΝΑΙ, περιγράψετε τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανίχνευσης εκπαιδευτικών αναγκών Εάν ΟΧΙ, η σκοπιμότητα του προγράμματος τεκμηριώνεται με βάση ανάγκες που προκύπτουν από: □ θεσμικές αλλαγές □ δομικές ή οργανωσιακές αλλαγές □ εφαρμογή Ευρωπαϊκής, Εθνικής ή Περιφερειακής πολιτικής □ άλλο (προσδιορίστε) Σύντομη περιγραφή ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ Η ανάπτυξη του ανθρώπου, οριζόμενη ως μία διαρκής αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του και συνδιαλέγεται με αυτό, δεν είναι δυνατό να νοηθεί χωρίς την ανάλυση των περιβαλλοντικών συνθηκών μέσα στις οποίες ζει και αναπτύσσεται[2]. Οι σύγχρονες ψυχολογικές προσεγγίσεις λαμβάνουν υπόψη τα ευρύτερα ιστορικοκοινωνικά καθώς και τα συγκεκριμένα οικοσυστημικά στοιχεία, που αφορούν στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Υπό την προαναφερθείσα θεώρηση καθίσταται προφανής η ανάγκη για ουσιαστική συνεργασία εκπαιδευτικών (ειδικής αγωγής και γενικής αγωγής) και γονέων με στόχο την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων παρέμβασης. Ειδικότερα δε, όσον αφορά στους γονείς, έχει πλέον αναγνωριστεί ότι η επιτυχής -και αναγκαία- συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική και θεραπευτική διαδικασία εξαρτάται από τις ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες ζει η κάθε οικογένεια καθώς και από τις ανάγκες, τις δυσκολίες και τις δυνατότητες που ανακύπτουν στις συνθήκες αυτές[3]. Η αλληλοϋποστήριξη και η αμοιβαία και ικανοποιητική αλληλεπίδραση γονέων και εκπαιδευτικών αποτελούν ουσιώδεις προϋποθέσεις για την ουσιαστική σχέση συνεργασίας τους και για την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων παρεμβάσεων. Είναι σημαντικό η σχέση αυτή να στηρίζεται στην ανάλυση αναγκών και διαθέσιμων πόρων, με γνήσιο ενδιαφέρον, ισοτιμία, θετική επικοινωνία, σεβασμό, εμπιστοσύνη, επιστημονική και επαγγελματική ευσυνειδησία, με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των παιδιών. Η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν οι εκπαιδευτικοί και η ποιότητα της σχέσης εκπαιδευτικών (ειδικής αγωγής και γενικής αγωγής) και γονέων αποτελούν κοινούς στόχους[4]. Αν και οι ειδικές υπηρεσίες υποστήριξης μαθητών/μαθητριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή/και διαταραχή θεωρούνται αναγκαία συνθήκη για την αποτελεσματική ένταξή τους στην τυπική εκπαίδευση, όπως -ενδεικτικά- επισημαίνεται τόσο από γονείς παιδιών με αυτισμό όσο και από γονείς παιδιών με σύνδρομο Down (οι οποίοι επισημαίνουν ότι η ένταξη των παιδιών τους σε εκπαιδευτικές δομές της γενικής αγωγής είναι χρήσιμη μόνο όταν ταυτόχρονα παρέχονται και ειδικές υπηρεσίες στήριξης των παιδιών τους), οι προαναφερθείσες ειδικές υπηρεσίες υποστήριξης δε συνιστούν ικανή συνθήκη για την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων ένταξης χωρίς τη συνεργασία εκπαιδευτικών (ειδικής και γενικής αγωγής) καθώς και μεταξύ εκπαιδευτικών (ειδικής και γενικής αγωγής) και γονέων.[5] Η ενταξιακή εκπαίδευση και οι ειδικές υπηρεσίες στήριξης μαθητών και μαθητριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή/και διαταραχή προϋποθέτουν αποτελεσματικές συνεργασίες και δεξιότητες επικοινωνίας, αναλυτική αξιολόγηση αναγκών, συστηματικό προγραμματισμό και εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένων και αποτελεσματικών παρεμβάσεων. Οι αξίες, οι στάσεις, το πραγματικό ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών και ο σχεδιασμός και εφαρμογή αποτελεσματικών παρεμβάσεων συμβάλλουν αποφασιστικά στην πρόοδο του παιδιού με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή διαταραχή καθώς και στην ένταξή του σε σχολική μονάδα τυπικής εκπαίδευσης.[6] Η ανίχνευση, ανάλυση και ιεράρχηση των εκπαιδευτικών αναγκών πραγματοποιήθηκε μέσω: α) των ετήσιων εκθέσεων λειτουργίας Τμημάτων Ένταξης, Προγραμμάτων Παράλληλης Στήριξης / Συνεκπαίδευσης και Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. β) των αιτημάτων εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Τμημάτων Ένταξης, Παράλληλης Στήριξης και Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), εκπαιδευτικών γενικής αγωγής, διευθυντών /διευθυντριών σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και γονέων μαθητών /μαθητριών, αιτημάτων για παρέμβαση και πρόσθετη στήριξη από τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Οι προαναφερθείσες παρατηρήσεις επισημαίνουν τους βασικούς τομείς στους οποίους απαιτούνται παρεμβάσεις και πρόσθετη υποστήριξη των εκπαιδευτικών, όπως η οργάνωση προγράμματος επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Τμημάτων Ένταξης, Παράλληλης Στήριξης και Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), για το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό, τους εκπαιδευτικούς γενικής αγωγής και τους /τις διευθυντές /διευθύντριες σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι κύριες εκπαιδευτικές ανάγκες, ποσοτικά αλλά και ποιοτικά (υπό την έννοια της έντασης, της διάρκειας και της συχνότητας εκδήλωσης θεμάτων τα οποία αποτελούν προβλήματα που επιδρούν ποικιλοτρόπως στην εύρυθμη και ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδες και στις σχέσεις των εκπαιδευτικών μεταξύ τους καθώς στις σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών/σχολείου και γονέων), είναι οι εκπαιδευτικές ανάγκες που αφορούν στα ακόλουθα θέματα: Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα, προβλήματα συμπεριφοράς, προκλητική-εναντιωματική συμπεριφορά, εκπόνηση και εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων παρέμβασης, συνεργασία των εκπαιδευτικών με τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου και, ειδικότερα, με τις δομές στήριξης του εκπαιδευτικού έργου όσον αφορά στους μαθητές/μαθήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή /και διαταραχή, συνεργασία με τους γονείς, εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, αξιολόγηση αποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων προγραμμάτων παρέμβασης / των εξατομικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης, επιστημονικά τεκμηριωμένες και αποτελεσματικές πρακτικές και μέθοδοι παρέμβασης, επίλυση κρίσεων και συγκρούσεων στις σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών και μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων με αφορμή τα προβλήματα συμπεριφοράς μαθητών και μαθητριών είτε αυτά εμφανίζονται αυτοτελώς (ενδοοικογενειακή βία, παραμέληση αναγκών κ.λπ.) είτε αυτά εμφανίζονται στο πλαίσιο της ΔΑΦ ή της ΔΕΠ-Υ. Με βάση τα αποτελέσματα της διερεύνησης των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών, το επιμορφωτικό πρόγραμμα προτείνεται να έχει διάρκεια πενήντα δύο (52) ωρών και να υλοποιηθεί στο πλαίσιο των αρχών της συνδυαστικής μάθησης (blended learning), δηλαδή να περιλαμβάνει σεμινάρια δια ζώσης διδασκαλίας διάρκειας 24 ωρών και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης διάρκειας 28 ωρών. Ο σχεδιασμός αυτός κρίνεται καταλληλότερος, διότι λαμβάνει υπόψη όλες τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το εκπαιδευτικό έργο. Άλλωστε, τόσο από τα αποτελέσματα διερεύνησης των επιμορφωτικών αναγκών που διενήργησε το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής τον Ιούνιο του 2010[7] όσο και από προηγούμενη εμπειρία στην Ελλάδα και διεθνώς, προκύπτει ότι η συνδυαστική μέθοδος έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική, ιδίως όταν πρόκειται για επιμόρφωση ενήλικων ατόμων με οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις, όπως οι εκπαιδευτικοί. Συμπερασματικά, το επιμορφωτικό πρόγραμμα δομείται σε δύο επίπεδα: Α. Διά ζώσης συναντήσεις: 4 δια ζώσης σεμινάρια συνολικής διάρκειας 24ωρών. Β. Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση συνολικής διάρκειας 28ωρών. Μεταξύ των σεμιναρίων μεσολαβεί ικανή χρονική περίοδος (6 ημέρες), προκειμένου οι επιμορφούμενοι: - να αλληλεπιδρούν με το επιμορφωτικό υλικό (έντυπο και ψηφιακό), - να διερευνούν με κριτικό τρόπο την εφαρμογή των προς εξέταση θεμάτων στη σχολική τους τάξη, -να συντάσσουν τις γραπτές εργασίες και να προετοιμάζουν την παρουσίασή τους. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραμμα «Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις» απαντά σε ανάγκες επιμόρφωσης εκπαιδευτικών ειδικής και γενικής αγωγής με στόχο την επιστημονική και επαγγελματική τους θωράκιση όσον αφορά στην αξιολόγηση αναγκών και στο σχεδιασμό και την εφαρμογή αποτελεσματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μαθητές και μαθήτριες με ΔΑΦ, ΔΕΠ-Υ ή /και προβλήματα συμπεριφοράς. Οι ανάγκες αυτές καθίστανται περισσότερο εμφανείς στην εποχή μας, εποχή κατά την οποία οι αρχές της ενταξιακής εκπαίδευσης και η εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, έχουν προκρίνει την ισότιμη ένταξη/συμπερίληψη των μαθητών /μαθητριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή και διαταραχή σε σχολικές μονάδες τυπικής εκπαίδευσης με κάθε ειδική και πρόσθετη στήριξη σε όποιες περιπτώσεις αυτό κρίνεται αναγκαίο. Σε κάθε περίπτωση προέχει για τους /τις μαθητές /μαθήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή και διαταραχή: α) Το δικαίωμα εκπαίδευσης στο, όσο το δυνατό, λιγότερο περιοριστικό περιβάλλον (least restricted environment) και β) Το δικαίωμα στα πλέον αποτελεσματικά προγράμματα εκπαίδευσης και θεραπείας (most effective).[8] Η συνεργασία εκπαιδευτικών ειδικής και γενικής αγωγής και η συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων αποτελεί σημαντική και αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη των επιδιωκόμενων και επιθυμητών στόχων. Το επιμορφωτικό πρόγραμμα δομείται στις αρχές της επαγγελματικής μάθησης. Ο εκπαιδευτικός, ως επιστήμονας, έχει ενεργητική στάση και ενδιαφέρεται για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών που παρέχει, χρησιμοποιεί την επαγγελματική του εμπειρία δημιουργικά, κρίνει, αναστοχάζεται, συνεργάζεται και αναζητά πρόσθετες μορφές στήριξης και αυτοβελτίωσης στην κοινότητά του (community of practice). Το επιμορφωτικό πρόγραμμα δομείται σε: - Εργαστήρια – Μελέτες περίπτωσης. - Mάθηση σε συγκεκριμένο πλαίσιο (situated learning) - Kοινότητα ειδικών (community of practice - shared / distributed cognition). -Παιχνίδι ρόλων. - Γνωστική μαθητεία - modeling. - Προσομοίωση. - Συζήτηση - Αναστοχασμός. Το επιμορφωτικό πρόγραμμα: α) Παρέχει πληροφόρηση για τη φύση, τα εκλυτικά αίτια, το ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων, τους «μύθους» και τις πραγματικότητες όσον αφορά σε θέματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης για μαθητές /μαθήτριες με ΔΑΦ, ΔΕΠ-Υ ή και προβλήματα συμπεριφοράς, βάσει των ερευνητικών δεδομένων. β) Αξιοποιεί δημιουργικά την επιστημονική και επαγγελματική εμπειρία των εκπαιδευτικών παρέχοντας τη δυνατότητα να στοχαστούν σε θέματα θεωρίας, εφαρμογής επιστημονικά τεκμηριωμένων πρακτικών και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων παρεμβάσεων. γ) Αξιοποιεί την κοινότητα των ειδικών (community of practice) μέσω βιωματικών εργαστηρίων, γνωστικής μαθητείας, παιχνιδιού ρόλων, μελετών περίπτωσης και προάγει τη συνεργασία και τη διεπιστημονική προσέγγιση στην προσπάθεια επίτευξης των κοινών στόχων. δ) Καλλιεργεί και προάγει θετικές και συνεργατικές στάσεις και αντιλήψεις σε θέματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης αναδεικνύοντας το ρόλο του Συλλόγου Επιστημόνων της σχολικής μονάδας στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου, σε αυθεντικές συνθήκες ενδοσχολικής κινητοποίησης, στοχασμού, συνεργασίας και ανάπτυξης. ε) Ενισχύει τους -καθ’ οιονδήποτε τρόπο- εμπλεκόμενους σε θέματα ενταξιακής εκπαίδευσης εκπαιδευτικούς κατά τη συνεργασία τους με δομές και φορείς υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου και κατά την εφαρμογή διαφοροποιημένων πρακτικών /μεθόδων καθώς και εξατομικευμένων προσεγγίσεων, όπως η εκπόνηση και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (IEP – Individualized Education Program). στ) Αξιοποιεί τις αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης υπό τη μορφή Μεικτού Προγράμματος Μάθησης (blended learning) με δια ζώσης και εξ αποστάσεως εργαστήρια και καθοδήγηση. ζ) Δίνει έμφαση και εστιάζει σε δεξιότητες όπως οι δεξιότητες επικοινωνίας, η συνεργασία, η εκπόνηση και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης, η ανάλυση αναγκών και η αξιολόγηση των ιδιαίτερων συνθηκών ζωής της οικογένειας (ecology of the families’ home environments), η συνεργασία με τους γονείς και η διαμόρφωση προγραμμάτων συντήρησης δεξιοτήτων. Τα καινοτόμα στοιχεία του επιμορφωτικού προγράμματος αφορούν τόσο στον τρόπο οργάνωσης όσο και στον τρόπο υλοποίησής του. Όσον αφορά στον τρόπο οργάνωσης το πρόγραμμα επιμόρφωσης θα υποβληθεί για έγκριση στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Ακόμα, θα υποβληθεί για πιστοποίηση στην Κεντρική Επιτροπή Πιστοποίησης (ΚΕΠ) του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Όσον αφορά στον τρόπο υλοποίησης, το πρόγραμμα διαθέτει τρία βασικά καινοτόμα χαρακτηριστικά: 1. Έχει εργαστηριακή μορφή και είναι προσανατολισμένο κυρίως στην πρακτική εφαρμογή και τη βιωματική μάθηση. 2. Περιλαμβάνει μεικτής μορφής εκπαίδευση (blended learning). 3. Αξιοποιεί την εμπειρία των εκπαιδευτικών της τάξης. Στο πλαίσιο αυτό, το εν λόγω επιμορφωτικό πρόγραμμα αποτελεί μια πρωτοβουλία για τη συνεργασία και την αξιοποίηση της επιστημονικής και επαγγελματικής εμπειρίας όλης της επιστημονικής-εκπαιδευτικής κοινότητας σε θέματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης με στόχο την παροχή των πλέον αποτελεσματικών (most effective) προγραμμάτων εκπαίδευσης στο λιγότερο περιοριστικό περιβάλλον (least restricted environment). 1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2.1. ΤΙΤΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις» 1.1 ΔΙΑΡΚΕΙΑ (ΣΕ ΩΡΕΣ) 24 ώρες δια ζώσης (4 συνεδρίες των 6 ωρών έκαστη) 28 ώρες εξ αποστάσεως (4 ασύγχρονες συνεδρίες των 7 ωρών έκαστη) Σύνολο: 52 ώρες 2.3. ΟΜΑΔΑ - ΣΤΟΧΟΣ Α. Υπηρεσία/ες - Φορέας/είς Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν, με οργανική θέση ή ως αναπληρωτές /αναπληρώτριες σε σχολικές μονάδες των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά. Β. Κατηγορία (ΥΕ, ΔΕ, ΠΕ, άλλη): ΔΕ, ΠΕ Γ. Περιγραφή καθηκόντων που συνδέονται με το επιμορφωτικό πρόγραμμα: Οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοί για να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν το παρόν επιμορφωτικό πρόγραμμα θα πρέπει να διαθέτουν βασικές γνώσεις χρήσης υπολογιστή και διαδικτύου. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος επιμόρφωσης οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοί υποχρεούνται: 1. να συμμετάσχουν (φυσική παρουσία) στις τέσσερις δια ζώσης 6ωρες συνεδρίες του προγράμματος οι οποίες πραγματοποιούνται στο επιμορφωτικό κέντρο που έχει οριστεί για το συγκεκριμένο πρόγραμμα σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα, το οποίο τους έχει γνωστοποιηθεί κατά τη φάση υποβολής των αιτήσεων συμμετοχής, πριν την έναρξη των μαθημάτων, 2. να μελετούν το εκπαιδευτικό υλικό που είναι αναρτημένο στην πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (moodle), 3. να υλοποιούν τις δραστηριότητες-εργασίες που τους αναθέτει ο επιμορφωτής στο πλαίσιο του προγράμματος, για το μεσοδιάστημα των συνεδριών, εν γένει σε εβδομαδιαία βάση και να τις «αναρτούν» στην πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (moodle). Προκειμένου να θεωρηθεί επιτυχής η συμμετοχή ενός επιμορφούμενου στο πρόγραμμα απαιτείται: 1. να είναι παρών στο 90% κατ’ ελάχιστον, των δια ζώσης διδακτικών ωρών του προγράμματος (22 από το σύνολο των 24 ωρών). Η συμμόρφωση ως προς την υποχρέωση αυτή θα πιστοποιείται από τα παρουσιολόγια που τηρούνται στο πλαίσιο της διεξαγωγής του προγράμματος, 2. να έχει ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία της επιμόρφωσης, δηλαδή να συμμετέχει ενεργά στα δια ζώσης μαθήματα, να υλοποιεί τις δραστηριότητες-εργασίες που ανατίθενται από τον επιμορφωτή για το μεσοδιάστημα των συνεδριών, να συμμετέχει ενεργά στα διάφορα forum και τις ψηφιακές συζητήσεις που διεξάγονται κατά τη διάρκεια του προγράμματος κ.λπ. Η ενεργός συμμετοχή κάθε επιμορφούμενου εκπαιδευτικού πιστοποιείται από την ανάρτηση στην πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (moodle) τεσσάρων εργασιών που υλοποίησε στο πλαίσιο του προγράμματος, 3. να έχει ενεργό συμμετοχή στην συνεργαζόμενη (collaborative) ασύγχρονη εκπαίδευση μελετώντας το εκπαιδευτικό υλικό. Δ. Θέση ευθύνης (προϊστάμενοι ή άλλη θέση): Διευθυντές και εκπαιδευτικοί σχολικών μονάδων. Ε. Προαπαιτούμενες γνώσεις (συμπληρώνεται εφόσον είναι αναγκαίο) Βασικές γνώσεις χρήσης υπολογιστή και διαδικτύου. 2.4. ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός του θεματικού κύκλου επιμόρφωσης εκπαιδευτικών πρόγραμμα «Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις» είναι η αξιοποίηση της επιστημονικής και επαγγελματικής εμπειρίας των εκπαιδευτικών και η ενεργός εμπλοκή τους, κατά τη διάρκεια της επιμόρφωσης, προκειμένου να αποκτήσουν ή/και να ενισχύσουν θετικές στάσεις και συνεργατικές προσεγγίσεις στην υποστήριξη και την ένταξη μαθητών/μαθητριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία ή/και διαταραχή σε σχολικές μονάδες τυπικής εκπαίδευσης και, σε κάθε περίπτωση, στο λιγότερο περιοριστικό περιβάλλον (least restricted environment). Επιμέρους στόχοι: α) Να γνωρίζουν τη φύση, τα εκλυτικά αίτια, το ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων, τους «μύθους» και τις πραγματικότητες όσον αφορά σε θέματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης για μαθητές /μαθήτριες με ΔΑΦ, ΔΕΠ-Υ ή και προβλήματα συμπεριφοράς, βάσει των ερευνητικών δεδομένων. β) Να εκπονούν και να εφαρμόζουν επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές και να αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων παρεμβάσεων. γ) Να κατανοήσουν τη σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης στην προσπάθεια επίτευξης των κοινών στόχων. δ) Να κατανοήσουν τη σημασία των θετικών και συνεργατικών στάσεων σε θέματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης και το ρόλο του Συλλόγου Επιστημόνων της σχολικής μονάδας στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου, σε αυθεντικές συνθήκες ενδοσχολικής κινητοποίησης, στοχασμού, συνεργασίας και ανάπτυξης. ε)Να κατανοήσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με δομές και φορείς υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου στην εφαρμογή διαφοροποιημένων πρακτικών /μεθόδων καθώς και εξατομικευμένων προσεγγίσεων, όπως η εκπόνηση και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (IEP – Individualized Education Program). στ) Να στοχαστούν και να βελτιώσουν δεξιότητες όπως οι δεξιότητες επικοινωνίας, η εκπόνηση και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης, η ανάλυση αναγκών και η αξιολόγηση των ιδιαίτερων συνθηκών ζωής της οικογένειας (ecology of the families’ home environments), η συνεργασία με τους γονείς και η διαμόρφωση προγραμμάτων συντήρησης δεξιοτήτων.
Α. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ «ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ». Α/Α ΣΤΟΧΟΙ (επιθυμητές γνώσεις-δεξιότητες-στάσεις) ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ (Υπότιτλοι) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΝΟΤΗΤΩΝ (περιγραφή) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ (ενδεικτικά σε ώρες) 1η Θεματική Ενότητα: Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (Δ.Α.Φ.) - Αξιολόγηση ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και εφαρμογή προγραμμάτων παρέμβασης. Γιώργος Δ. Μπαλαμώτης, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης 1 Οι επιμορφούμενοι θα είναι σε θέση: - Να γνωρίζουν τη φύση της διαταραχής, τα αίτιά της και τις βαθμίδες βαρύτητας με την οποία είναι δυνατό να εκδηλώνεται. - Να αναγνωρίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και μαθήτριες με Δ.Α.Φ. σε διάφορους τομείς ανάπτυξης (γνωστικές –νοητικές δεξιότητες, κοινωνικές-επικοινωνιακές δεξιότητες, συναισθηματικές δεξιότητες). - Να κάνουν ατομική αξιολόγηση(δυνατότητες και δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο/η μαθητής/-ια με Δ.Α.Φ.). - Να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν αποτελεσματικά προγράμματα παρέμβασης σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς Ε.Α.Ε. (τμήματος ένταξης, παράλληλης στήριξης, Ε.Δ.Ε.Α.Υ.). - Να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν βραχύχρονα προγράμματα παρέμβασης σε συνεργασία με την ομάδα εκπαιδευτικής υποστήριξης του/της μαθητή / -ριας και τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. - Να εφαρμόζουν επιστημονικά τεκμηριωμένες παρεμβάσεις και παιδαγωγικές μεθόδους (evidence based practices). - Να γνωρίζουν βασικές αρχές συνεργασίας και επικοινωνίας με τους γονείς μαθητών/-ιών με Δ.Α.Φ. - Δ.Α.Φ. – Χαρακτηριστικά. Γνωστικές-νοητικές, κοινωνικές-επικοινωνιακές και συναισθηματικές δεξιότητες. - Ατομική αξιολόγηση αναγκών και σχεδιασμός εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος. Θεωρία του νου – Ασκήσεις θεωρίας του νου. - Συλλογή πληροφοριών. Συστηματική παρατήρηση. Τα ενδιαφέροντα του παιδιού. -Παιδαγωγικές μέθοδοι. - Μηχανισμοί ενίσχυσης και τμηματική βοήθεια. - Γενίκευση δεξιοτήτων (σε νέα πρόσωπα, νέα περιβάλλοντα και νέες συνθήκες) και προγράμματα συντήρησης δεξιοτήτων. -Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας εφαρμοζόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. - Γονείς μαθητών/-ιών με Δ.Α.Φ. - Βαρύτητα εκδήλωσης και τρόποι εκδήλωσης της Δ.Α.Φ. σε επιμέρους αναπτυξιακούς τομείς. - Ιστορικό μάθησης, μαθησιακές δυσκολίες και δυσκολίες στις γνωστικές-νοητικές, κοινωνικές-επικοινωνιακές και συναισθηματικές δεξιότητες. - Συλλογή πληροφοριών και συνεργασία με υπηρεσίες υποστήριξης. Ιστορικό μάθησης, κοινωνικό ιστορικό και ψυχολογική αξιολόγηση. - Κύκλος συστηματικής διδασκαλίας (discrete-trial teaching). Μηχανισμοί ενίσχυσης. Τμηματική βοήθεια – Prompting. Προγράμματα αυτοδιαχείρισης/ αυτοκαταγραφής και αυτοαξιολόγησης. Κατ’ ευκαιρία διδασκαλία (incidental teaching). Μάθηση μέσω παρατήρησης. προτύπου (observational learning). Διδασκαλία κοινωνικών συναλλαγών με συνομηλίκους (peer modeling). Εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας (Makaton, PECS, φωτογραφικό υλικό). - Ομάδες εργασίας. - Εργαστήρια – Μελέτες περίπτωσης. - Γνωστική μαθητεία - modeling - Mάθηση σε συγκεκριμένο πλαίσιο (situated learning) - Kοινότητα ειδικών (community of practice --- shared / distributed cognition) 6 ώρες 16:00-17:30 (2 ώρες) 17:30-17:45 Διάλειμμα 17:45-19:15 2 ώρες 19:15-19:30 Διάλειμμα 19:30-21-00 2 ώρες 2η Θεματική Ενότητα: Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής –Υπερκινητικότητα-Παιδαγωγική προσέγγιση-Τρόποι αντιμετώπισης στο σχολικό περιβάλλον. Βικτώρια Κατσιγιάννη, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 2. Οι επιμορφούμενοι θα είναι σε θέση να: -Να γνωρίζουν τι είναι ΔΕΠ-Υ και ποια είναι τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής, πώς εμφανίζεται συνήθως και με ποια άλλα χαρακτηριστικά εκδηλώνεται στο σχολικό περιβάλλον. -Να κατανοήσουν τη σημασία της σχολικής ετοιμότητας και την επίδραση της ΔΕΠ-Υ στη σχολική μάθηση. -Να κατανοήσουν τη σχέση της ΔΕΠ-Υ με τη δυσλεξία και τα προβλήματα συμπεριφοράς. -Να ενημερωθούν για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο/η εκπαιδευτικός να βοηθήσει το μαθητή/τρια με ΔΕΠ-Υ να βελτιώσει την ικανότητα ακρόασης, την παραγωγή γραπτού λόγου , την κατανόηση κειμένου /μαθησιακή διαδικασία. -Να μπορούν να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν πρόγραμμα παρέμβασης για μαθητές/μαθήτριες με ΔΕΠ-Υ και προβλήματα συμπεριφοράς, σε συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό του Τμήματος Ένταξης, το προσωπικό της ΕΔΕΑΥ ή την ομάδα εκπαιδευτικής υποστήριξης. -Να αναγνωρίζουν τη σημασία συνεργασιών (εκπαιδευτικών, γονέων, δομών υποστήριξης) για την υποστήριξη των μαθητών/-ριών με ΔΕΠ-Υ. - ΔΕΠ-Υ : Βασικά χαρακτηριστικά, συμπτωματολογία, αιτιολογία, συχνότητα εμφάνισης στο μαθητικό πληθυσμό, συννοσηρότητα, εξέλιξη στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα. - Συλλογή πληροφοριών και καταγραφή συμπτωμάτων (ημερολόγιο, ερωτηματολόγιο), προφίλ μαθητή /μαθήτριας με ΔΕΠ-Υ). - Μηχανισμοί ενίσχυσης. - Σχολική – παιδαγωγική αντιμετώπιση. Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας εφαρμοζόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. - Τρόποι εκδήλωσης της ΔΕΠ-Υ / ΔΕΠ-Υ και μαθησιακές δυσκολίες / ΔΕΠ-Υ και προβλήματα συμπεριφοράς. - Συλλογή πληροφοριών και συνεργασία με υπηρεσίες και δομές υποστήριξης. Βραχύχρονα προγράμματα παρέμβασης. -Ερωτηματολόγιο Achenbach (για το μαθητή / -ρια, τον/την εκπαιδευτικό και το γονέα) και προγράμματα ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και διαχείρισης θυμού των Τριλίβα & Chimienti. - Οργάνωση σχολικού χώρου. - -Σημασία έγκαιρης παρέμβασης. -Βασικές αρχές για τη συνεργασία με γονείς και δομές υποστήριξης. -Εργασία σε ομάδες . -Εργαστήρια –Μελέτες περίπτωσης. -Συζήτηση –Αναστοχασμοί. -Γνωστική μαθητεία (modeling). (προφίλ του CBCL για αγόρια 6-18 ετών / προφίλ του CBCL για κορίτσια 6-18 ετών / κλίμακες συνδρόμων και κλίμακες ικανοτήτων). 6 ώρες 16:00-17:30 (2 ώρες) 17:30-17:45 Διάλειμμα 17:45-19:15 2 ώρες 19:15-19:30 Διάλειμμα 19:30-21-00 2 ώρες 3η Θεματική Ενότητα: Συνεργασία με δομές υποστήριξης – Κ.Ε.Σ.Υ. : Κατάρτιση και εφαρμογή Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης (ΕΠΕ). Νίκος Παπαδόπουλος : Προϊστάμενος 1ου Κ.Ε.Σ.Υ. Πειραιά 3. Οι επιμορφούμενοι θα είναι σε θέση: -Να γνωρίζουν τις πρακτικές συνεργασίας με δομές υποστήριξης – Κ.Ε.Σ.Υ. -Να ανιχνεύουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών. - Να προσδιορίζουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών. - Να προτείνουν τρόπους βελτιστοποίησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. - Να επιλέγουν το κατάλληλο Ε.Π.Ε. σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν αποτελεσματικά Ε.Π.Ε. - Συνεργασία με δομές υποστήριξης – Κ.Ε.Σ.Υ. - Κατάρτιση και εφαρμογή Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης (ΕΠΕ). - Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση Ε.Π.Ε. - Εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων - μελέτες περίπτωσης. -Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας εφαρμοζόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. - Ο ρόλος των δομών υποστήριξης: συνεργασία ΚΕΣΥ-ΕΔΕΑΥ-σχολείου - Τα κριτήρια για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών αναγκών - Βασικές κατηγορίες Ε.Π.Ε. από πλευράς χαρακτηριστικών και από πλευράς δραστηριοτήτων με τη χρήση τους. - Συνοπτική παρουσίαση, υφιστάμενων Ε.Π.Ε. Ανάλυση και σχολιασμός επιλεγμένων μελετών περίπτωσης. - Σχεδίαση και κατάρτιση Ε.Π.Ε. - Ενεργοποίηση εκπαιδευομένων σε ομάδες - Εργαστηριακή μορφή μάθησης - Μελέτες περίπτωσης - Προσομοίωση. 6 ώρες 16:00-17:30 (2 ώρες) 17:30-17:45 Διάλειμμα 17:45-19:15 2 ώρες 19:15-19:30 Διάλειμμα 19:30-21-00 2 ώρες 4η Θεματική Ενότητα: Συνεργασία σχολείου, οικογένειας και δομών υποστήριξης- Αξιολόγηση αναγκών, κατάρτιση και εφαρμογή Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης - Μελέτες περίπτωσης - Παιχνίδι ρόλων. Γιώργος Δ. Μπαλαμώτης, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Ειδικής Αγωγής και Ενταξι ακής Εκπαίδευσης Βικτώρια Κατσιγιάννη, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 Νίκος Παπαδόπουλος : Προϊστάμενος 1ου Κ.Ε.Σ.Υ. Πειραιά 4. Οι επιμορφούμενοι θα είναι σε θέση: - Να γνωρίζουν δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας και συνεργασίας σε ομάδα. - Να κατανοούν τη θέση του κάθε μέλους της ομάδας εφαρμόζοντας δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης με ενσυναίσθηση. - Να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες χρήσιμες στη συγκρότηση και λειτουργία ομάδας εκπαιδευτικἠς υποστήριξης μαθητών /μαθητριών. - Δεξιότητες επικοινωνίας και διαχείριση θεμάτων ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης στην τυπική εκπαίδευση και στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. - Οργάνωση και λειτουργία υπηρεσιών ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης / υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου στη σχολική μονάδα. - Λειτουργία και έργο της ομάδας εκπαιδευτικἠς υποστήριξης μαθητών /μαθητριών. Δύο τύποι ομάδων 1η Ομάδα (πενταμελής) α. Εκπαιδευτικός τάξης β. Εκπαιδευτικός Τ.Ε. ή Παράλληλης Στήριξης-Συνεκπαίδευσης γ. Μέλος της Ε.Δ.Ε.Α.Υ. δ. Διευθυντής /Διευθύντρια σχολικής μονάδας ε. Γονέας μαθητή /μαθήτριας 2η Ομάδα (τετραμελής) α. Εκπαιδευτικός τάξης β. Εκπαιδευτικός υπεύθυνος για την επικοινωνία με το Κ.Ε.Σ.Υ. γ. Διευθυντής /Διευθύντρια σχολικής μονάδας δ. Γονέας μαθητή /μαθήτριας -Αξιολόγηση ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών -Εκπόνηση και εφαρμογή βραχύχρονου ή/ και εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης σε συνεργασία και με το γονέα του μαθητή /μαθήτριας. -Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας εφαρμογής του βραχύχρονου ή / και του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης. -Σκέψεις και προτάσεις για περαιτέρω δράσεις και ενέργειες - -Ανακοίνωση αποτελεσμάτων στο γονέα – Αποφάσεις. - Παιχνίδι ρόλων – Μελέτες περίπτωσης - Εργαστήρια – Μελέτες Περίπτωσης (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος / Διαταραχή Ελειμματικής Προσοχής -Υπερκινητικότητα / Προκλητική –Εναντιωματική συμπεριφορά). 6 ώρες 16:00-17:30 (2 ώρες) 17:30-17:45 Διάλειμμα 17:45-19:15 2 ώρες 19:15-19:30 Διάλειμμα 19:30-21-00 2 ώρες ΣΥΝΟΛΟ ΩΡΩΝ 24 ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΑ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ (Τίτλοι) ΔΙΑΡΚΕΙΑ (σε ώρες) 1η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (Δ.Α.Φ.) : Αξιολόγηση ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και εφαρμογή αποτελεσματικών παρεμβάσεων. 6 2η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής –Υπερκινητικότητα-Παιδαγωγική προσέγγιση-Τρόποι αντιμετώπισης στο σχολικό περιβάλλον. 6 3η Συνεργασία με δομές υποστήριξης – Κ.Ε.Σ.Υ. : Κατάρτιση και εφαρμογή Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης (ΕΠΕ). 6 4η Συνεργασία σχολείου, οικογένειας και δομών υποστήριξης- Αξιολόγηση αναγκών, κατάρτιση και εφαρμογή Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης - Μελέτες περίπτωσης - Παιχνίδι ρόλων. 6
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Ενδεικτικά μέσα:
Ηλεκτρονικός Υπολογιστής και βιντεοπροβολέας
Διαδραστικός πίνακας
Χαρτί Α4 και γραφική ύλη
Πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (Moodle). Η συγκεκριμένη πλατφόρμα χρησιμεύει στη διάθεση του επιμορφωτικού εκπαιδευτικού υλικού και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (με τη μορφή courses, οργανωμένων σε επίπεδο ενοτήτων που αντιστοιχούν στις τέσσερις Θεματικές Ενότητες) και για την εκπόνηση μέρους των δραστηριοτήτων και εργασιών από τους επιμορφούμενους καθώς και για την ασύγχρονη επικοινωνία όλων των εμπλεκομένων στο επιμορφωτικό πρόγραμμα (π.χ. fora συζητήσεων).
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ-ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Στην πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης Moodle αναρτάται: α) Οδηγός Επιμόρφωσης και β) Επιμορφωτικό Εκπαιδευτικό Υλικό για τους επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς.
Υποστηρικτικό Εκπαιδευτικό Υλικό (ενδεικτικά)
Σημείωση: Το επισυναπτόμενο υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό είναι ενδεικτικό. Επισημαίνεται ότι θα επισυναφθεί και πρόσθετο υποστηρικτικό υλικό.
Α. Παρουσιάσεις – Παιδαγωγικό υλικό – Προγράμματα Άρθρα
(αναρτήσεις με αριθμό 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11 (1), 11 (2), 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 (1), 18 (2)
Β. Αναλυτικά προγράμματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης
β) Π.Δ. 301 - Φ.Ε.Κ. 2018 / 29-8-1996 «Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής» (Πλαίσιο Αναλυτικού Προγράμματος Ειδικής Αγωγής)
Γ. Έγγραφα και φόρμες
Τμήματα Ένταξης
Παράλληλη Στήριξη - Συνεκπαίδευση
Δ. Λίστες ενδεικτικών προβλημάτων συμπεριφοράς μαθητών /μαθητριών:
α) με Δ.Α.Φ. και
β) με ΔΕΠ-Υ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ
5.1 Διαδικασία επιλογής εκπαιδευόμενων
- Εκδήλωση ενδιαφέροντος από εκπαιδευτικούς που υπηρετούν, με οργανική θέση ή ως αναπληρωτές /αναπληρώτριες σε σχολικές μονάδες των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά, οι οποίες εμπίπτουν στην επιστημονική και παιδαγωγική ευθύνη των Συντονιστών /Συντονιστριών Εκπαιδευτικού Έργου του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής. Η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για Συμμετοχή στην Ενιαία Επιμορφωτική Δράση του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής «Παρεμβατικές Δράσεις για Πρακτικές Σχολικής Καθημερινότητας» θα σταλεί στις σχολικές μονάδες μέσω του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής και των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά. Η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος θα αναφέρει όλους τους Θεματικούς Επιμορφωτικούς Κύκλους ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται το παρόν επιμορφωτικό πρόγραμμα «Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις». Από τους Θεματικούς Επιμορφωτικούς Κύκλους οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν έναν σε κάθε περίοδο επιμόρφωσης. Προβλέπεται μία περίοδος επιμόρφωσης στο εαρινό εξάμηνο του 2019, η οποία θα αποτελέσει και την πιλοτική εφαρμογή της Ενιαίας Επιμορφωτικής Δράσης του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής «Παρεμβατικές Δράσεις για Πρακτικές Σχολικής Καθημερινότητας».
- Βαθμίδες εκπαίδευσης: Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο (Δημόσια σχολεία).
Ως μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων/συμμετεχουσών σε κάθε τμήμα ορίζεται ο αριθμός των 25 ατόμων. Εφόσον ο αριθμός των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών υπερβεί τον παραπάνω αριθμό θα δημιουργηθούν δύο επιμορφωτικά τμήματα τα οποία θα διεξάγουν το επιμορφωτικό πρόγραμμα σε παράλληλες συνεδρίες.
5.2 Κριτήρια επιλογής εκπαιδευόμενων
Βασικό κριτήριο επιλογής αποτελεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος για την παρακολούθηση του επιμορφωτικού προγράμματος από τους /τις εκπαιδευτικούς.
Σε περίπτωση κατά την οποία ο αριθμός των ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών υπερβαίνει τους 50 θα ληφθούν υπόψη τα παρακάτω διαβαθμισμένα κριτήρια για την επιλογή των συμμετεχόντων /συμμετεχουσών:
- Νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης και νεοδιόριστα μέλη του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού .
- Αναπληρωτές /αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης που έχουν τα τυπικά προσόντα τοποθέτησης σε εκπαιδευτικές δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (Τμήματα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη/Συνεκπαίδευση και Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ).
- Αναπληρωτές /αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί-μέλη του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού που έχουν τα τυπικά προσόντα τοποθέτησης σε εκπαιδευτικές δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Ε.Δ.Ε.Α.Υ.).
- Νεοδιόριστοι /ες εκπαιδευτικοί γενικής αγωγής με ειδίκευση στην ειδική αγωγή (διδακτορικό, μεταπτυχιακό, μετεκπαίδευση).
- Νεοδιόριστοι /ες εκπαιδευτικοί γενικής.
- Εκπαιδευτικοί γενικής αγωγής.
- Διευθυντές /διευθύντριες σχολικών μονάδων.
6. ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
6.1 Προφίλ Διδακτικού Προσωπικού
Το παρόν επιμορφωτικό πρόγραμμα θα διεξαχθεί από Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής οι οποίοι θεσμικά αποτελούν τον βασικό επιμορφωτικό φορέα για τις σχολικές μονάδες ευθύνης τους (Ν. 4547, Φ.Ε.Κ. Α, 102/12-06-2018) και επιπλέον είναι πιστοποιημένοι επιμορφωτές Β΄ Επιπέδου για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση. Στο παρόν επιμορφωτικό πρόγραμμα επελέγη ως επιμορφωτής και ο Προϊστάμενος του 1ου Κέντρου Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης Πειραιά (Κ.Ε.Σ.Υ.), κ. Νικόλαος Παπαδόπουλος, λόγω του θεσμικού του ρόλου και της άμεσης σχέσης του με το αντικείμενο του παρόντος επιμορφωτικού προγράμματος («Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις») καθώς και λόγω της άρτιας επιστημονικής του κατάρτισης και επαγγελματικής του εμπειρίας στον χώρο της ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης.
6.2 Διαδικασία επιλογής Διδακτικού Προσωπικού
Οι Επιστημονικά Υπεύθυνοι του παρόντος επιμορφωτικού προγράμματος οι οποίοι είναι Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου του 6ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής θα έχουν το ρόλο του διδακτικού προσωπικού.
7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ
7.1 Διαδικασία και Τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν για την Αξιολόγηση- Πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του επιμορφωτικού προγράμματος:
Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων πιστοποιείται από την εκπόνηση τεσσάρων πρότυπων εργασιών από τους επιμορφούμενους, στο πλαίσιο του προγράμματος. Οι εργασίες αναρτώνται στην πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (moodle). Οι τέσσερις αυτές εργασίες θα αφορούν σε διαφορετικές ενότητες του προγράμματος (μία για κάθε Θεματική Ενότητα) και θα πρέπει να βαθμολογηθούν από τον επιμορφωτή με τουλάχιστο 60 στην κλίμακα 100.
7.2 Υλικό Πιστοποίησης (ενδεικτικά θέματα) για τη διεξαγωγή της διαδικασίας
(π.χ. Ενδεικτικό τεστ Πιστοποίησης)
Οι εργασίες-δραστηριότητες οι οποίες θα εκπονηθούν από τους επιμορφούμενους μπορεί να είναι ενδεικτικά:
- Εκπαιδευτική δραστηριότητα με την αξιοποίηση υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού (π.χ.
Παρουσιάσεις – Παιδαγωγικό υλικό – Προγράμματα Άρθρα
(αναρτήσεις με αριθμό 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11 (1), 11 (2), 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 (1), 18 (2) και
Αναλυτικά προγράμματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης
- Σχεδιασμός και εκπόνηση εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (π.χ. για μαθητή με ΔΕΠ-Υ και προβλήματα συμπεριφοράς) με την αξιοποίηση ψηφιακών πόρων και του διαδικτύου.
- Σενάριο για το σχεδιασμό και την εφαρμογή δράσεων και την ανάπτυξη συνεργασιών με δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου (ομάδα εκπαιδευτικής υποστήριξης, Ε.Δ.Ε.Α.Υ., Κ.Ε.Σ.Υ., ΠΕ.Κ.Ε.Σ.) με στόχο την επίλυση κρίσεων και συγκρούσεων μεταξύ σχολείου και γονέων μαθητών με ΔΑΦ ή ΔΕΠ-Υ ή /και προβλήματα συμπεριφοράς με αφορμή θέματα που αφορούν στο εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, την αποτελεσματικότητά του και την εξέταση της ανάγκης για πρόσθετες δράσεις παρέμβασης.
7.3. Μέθοδος υπολογισμού συνολικής βαθμολογίας (συμμετοχή, εργασίες, μελέτες περίπτωσης κ.λπ.)
Η βαθμολογία προκύπτει από τη βαθμολόγηση με τουλάχιστο 60 στην κλίμακα του 100 των τεσσάρων εργασιών-δραστηριοτήτων που οι επιμορφούμενοι θα αναρτήσουν στην εκπαιδευτική πλατφόρμα διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου και ηλεκτρονικής μάθησης (Moodle).
8. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
8.1 Μέθοδος, Διαδικασία και Τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση του επιμορφωτικού προγράμματος (σχεδιασμός, εκπαιδευτές, διδακτικές μέθοδοι, οργανωτική στήριξη κ.λπ.)
Η αξιολόγηση του επιμορφωτικού προγράμματος «Ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση: Αξιολόγηση αναγκών και αποτελεσματικές παρεμβάσεις» γίνεται με ερωτηματολόγιο προς τους επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς.
Το ερωτηματολόγιο συμπληρώνεται την τελευταία ημέρα, μετά την ολοκλήρωση του επιμορφωτικού προγράμματος. Πριν τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα διεξαχθεί συζήτηση στην ολομέλεια με θέμα το βαθμό επίτευξης των στόχων του προγράμματος, την επισήμανση δυνατών και αδύνατων σημείων του και τις προτάσεις βελτίωσής του.
8.2 Έντυπα αξιολόγησης
Το έντυπο αξιολόγησης συλλέγει απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του προγράμματος σε θέματα όπως:
1. Σχεδιασμός του προγράμματος
2. Περιεχόμενο
3. Επιμορφωτές
4. Διδακτικές μέθοδοι και δραστηριότητες
5. Εκπαιδευτικό υλικό
6. Πρακτικότητα και εφαρμοσιμότητα στη σχολική τάξη
7. Οργανωτική στήριξη
9. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
9.1 Μέθοδος, Διαδικασία και Τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του επιμορφωτικού προγράμματος.
Μετά την επεξεργασία των στοιχείων που θα προκύψουν από τα ερωτηματολόγια και τη βαθμολόγηση των εργασιών των επιμορφούμενων θα συνταχθεί έκθεση-αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της επιμόρφωσης.
9.2 Έντυπα αξιολόγησης
Έκθεση αξιολόγησης από τους επιμορφωτές-Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου του προγράμματος.
10. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ
[1] Επιστημονικά υπεύθυνος [2] Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of human development: Expirements by nature and design. Cambridge, Massachusetts and London: Harvard University [3] Moes, D. R., & Frea, W. D. (2002). Contextualized behavioral support in early intervention for children with autism and their families. Journal of Autism and Developmental Disorders, 32 (6), 519-533. [4] Summers, J. A., Hoffman, L., Marquis, J., Turnbull, A., & Poston, D. (2005). Relationship between parent satisfaction regarding partnerships with professionals and age of child. Topics in Early Childhood Special Education, 25 (1), 48-58. [5] Casari, C., Freeman, S. F. N., Bauminger, N., & Alkin, M. C. (1999). Parental perspectives on inclusion: Effects of autism and Down syndrome. Journal of Autism and Developmental Disorders, 29 (4), 297-305. [6] Χατζηγιάννογλου, Θ. (2006). Η Συμβολή του εκπαιδευτικού στην ένταξη των παιδιών με ιδιαίτερες ανάγκες στο Δημοτικό Σχολείο. Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα: Εθνικό & Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φ.Π.Ψ. [7] Αναστασιάδης, Π. (2011). «Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών»: Βασικές Αρχές Σχεδιασμού και Υλοποίησης. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 6, σ. 685-701. [8] Γενά, Α. (2007). Θεωρία και πράξη της ανάλυσης της συμπεριφοράς. Αθήνα: Gutenberg. Γενά, Α. (2002). Αυτισμός και διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές. Αθήνα: Έκδοση της συγγραφέως. Γαλάνης, Π. (2011). Επίδραση της αυτοκαταγραφής στη συχνότητα της διασπαστικής συμπεριφοράς ενός παιδιού με αυτισμό σε ειδικό σχολείο. Ελληνική Επιθεώρηση Ειδικής Αγωγής, 3, 111-135.